موضوعات زیادی در طی این سالها، ذهن من را در حوزه فرازآوری مصنوعی و مخصوصاً منابع انسانی در حوزه فرازآوری مصنوعی مشغول نموده، که در این اینجا قصد دارم به طرح موضوعاتی پیرامون شرکت های فعال و وضعیت پرسنل شاغل در این زمینه بپردازم.
با توجه به تاریخچه فرازآوری مصنوعی در ایران که در سال 1342 در منطقه نفتی فلات قاره با نصب پمپ ESP آغاز گردید و پس از آن تنها پرچمدار این حوزه پمپ اشاره شده، بود. در اواخر دهه 80 انتقال دانش، دیگر پمپ هایPCP و SRP به ایران انجام گردید، که تعداد پمپ های SRP در مناطق اهواز، منصوری و مسجد سلیمان در این مدت 36 عدد بوده و تعداد 3 عدد از پمپ PCP در اهواز نصب شده است.
این روند تا سال 1396 ادامه داشت که 2 شرکت ایرانی اقدام به ساخت سازه سرچاهی پمپ SRP نموده، که در مجموع تعداد 4 عدد سازه سرچاهی ساخته و نصب گردیده است.
با توجه به فعالیت دیگر شرکت های حاضر در این حوزه جهت وارد کردن تجهیزات سطح الارض و تحت الارض و فعالیت جدی جهت ساخت سازه سرچاهی پمپ SRP، تعمیرات و ساخت پمپ هایPCP ،ESP و با در نظر گرفتن شرایط حاکم و فعالیت جدی شرکت های فعال در این زمینه، بنظر میرسد بحث ساخت و بکارگیری تعداد بیشتری از 3 پمپ اشاره شده مورد استفاده قرار گیرد و با این حال تخمین زده می شود که تا سال 1405، با افزایش بیش از پیش پمپ های ESP ،SRP و آغاز جدی پمپ های PCP و پمپ های چند فازی، هم در بحث ساخت و واردات روبه رو خواهیم بود.
تا اینجای بحث بیشتر در مورد ساخت، خرید و بهره برداری از پمپ ها و گسترش یافتن حوزه فرازآوری مصنوعی در ایران صحبت شد، ولی نکات مهمی که کمتر به آن پرداخته شده، مانند: ورود شرکت ها، ماهیت آن و نحوه تعامل با پرسنل شاغل در این حوزه اصلاً مطرح نبوده است. در سال های اخیر، رانت و بحث سلیقه، در مورد نوع پمپ وارده شده و پرسنل کاملاً مشهود بوده است که بیشترین سود حاصله از این قراردادها شامل حال تیم مدیریتی شده و این صنعت، با بی انگیزه شدن و از دست دادن پرسنل خلاق، متعهد و با تجربه، قطعاً بزرگترین بازنده این رانت ها و سلیقه ها بوده که صحت این بحث در بررسی وضعیت کنونی شرکت های فعال در حوزه فرازآوری مصنوعی و پرسنل حاضر و تغییر شغل داده، کاملاً قابل مشاهده است.
نکته مهمی که شرکتهای پیمانکار و کارفرما از آن چشم پوشی کرده اند، مهترین سرمایه هر سازمان یعنی نیروی انسانی آن است، با یک تحقیق ساده منابع انسانی در حوزه فرازآوری مصنوعی می توانید به تعداد ورود پرسنل، رضایت، آموزش پیرامون آن، جایگاه، وضعیت معیشت و نوع شغل فعلی پرسنل پی برد که با یک سوء مدیریت جدی در طی این سالها، این حوزه و پرسنل آن دستُ پنجه گرم می کنند. در فیلم زیر مسابقه تعویض پکینگ جعبه نشت بند، پمپ میله ای مکشی به نمایش گذاشته شده که توسط یکی از شرکت های معتبر در این زمینه در حال برگزاری میباشد. با یک نگاه سطحی می توان پی برد که هدف این شرکت چیزی جزء ارزش گذاری و انگیزه دادن به پرسنل خود نمیباشد. زیرا هرچه پرسنل پویاتر باشن سود آن هم برای شرکت و هم برای صنعت و آن کشور میباشد.
برای اینکه بتوانیم به بهترین شکل از فناورهای موجود، دانش و پشتکار جوانان ایرانی نهایت استفاده را ببریم، تنها لازم است که به آنها بها داده شود تا به این صنعت و حوزه جانی دوباره و بلند مدت بدهند. قطعاً در صورت فراهم شدن این شرایط، کشور و جوانان آن بزرگترین برنده های این عرصه خواهند بود، بشرطی که مطالب اشاره شده و موارد ذیل حتماً لحاظ و بررسی گردند:
- بازنگری در برنامه کلان مدیریتی این حوزه در شرکت های دولتی و خصوصی
- نحوه ورود شرکت ها و بررسی دقیق عملکرد آنها در بازه مشخص
- فراهم کردن فضای رقابت بین شرکت ها
- بررسی و نظارت بر عملکرد و تعامل با مهندسین و پرسنل این حوزه توسط یک هئیت مجرب
نویسنده: ثارالله ابوالحسنی
